Επιμέλεια:

Χ. Μιχαλακέας, Καρδιολόγος,
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών,
Επιστημονικός Συνεργάτης Β' Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής,
Π.Γ.Ν.«Αττικόν»

Λ. Ραλλίδης, Καθηγητής Καρδιολογίας,
Β΄ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική,
Π.Γ.Ν. «Αττικόν»

Υπάρχει θέση για RNA θεραπεία για την αντιμετώπιση της αρτηριακής υπέρτασης?

Το νεότερο φάρμακο zilebesiran αποτελεί ένα παρεμβαλόμενο RNA το οποίο στοχεύει την ηπατική σύνθεση του αγγειοτασινογόνου. Η μελέτη KARDIA-1 είναι μια φάσης 2 μελέτη που αξιολόγησε την επίδραση διαφόρων δοσολογικών σχημάτων του zilebesiran στη μείωση της αρτηριακής πίεσης (ΑΠ). Το φάρμακο χορηγήθηκε σε υποδόρια ένεση σε δόση 150, 300 ή 600 mg ανά εξάμηνο ή 300 mg ανά τρίμηνο και συγκρίθηκε με εικονικό φάρμακο, με τελικό σημείο τη μεταβολή της 24ωρης συστολικής ΑΠ (ΣΑΠ). Συμμετείχαν 394 ασθενείς με αρτηριακή υπέρταση με μέση περιπατητική ΣΑΠ=135-160 mmHg. Μετά από 3 μήνες παρακολούθησης η μεταβολή της μέσης 24ωρης ΣΑΠ ήταν -7,3 mmHg με zilebesiran 150 mg, -10,0 mmHg με 300 mg ανά τρίμηνο ή ανά εξάμηνο, -8,9 mmHg με 600 mg και 6,8 mmHg με το εικονικό φάρμακο. Στην παρακολούθηση του εξαμήνου ποσοστό, 60,9% των συμμετεχόντων υπό zilebesiran εμφάνιζαν ανεπιθύμητες επιδράσεις (3,6% σοβαρές) έναντι 50,7% υπό εικονικό φάρμακο (6,7% σοβαρές). Ποσοστό 16,9% των συμμετεχόντων που έλαβαν την αγωγή εμφάνισαν τοπικές αντιδράσεις στο σημείο της ένεσης και ήπια υπερκαλιαιμία. Οι ερευνητές διαπιστώνουν ότι η χορήγηση του αντιυπερτασικού zilebesiran σε τριμηναία ή εξαμηνιαία διαστήματα οδηγεί σε σημαντική ελάττωση της ΑΠ.

(Bakris GL, Saxena M, Gupta A, et al. JAMA.2024:e240728)

Ποιά είναι η επίδραση της διακοπής του καπνίσματος στη βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη θνητότητα?

Η διακοπή του καπνίσματος μειώνει τη νοσηρότητα και τη θνητότητα, εντούτοις, δεν είναι γνωστός ο ρυθμός της ελάττωσης του θανάτου από τις σχετιζόμενες με το κάπνισμα παθήσεις. Η ανάλυση αυτή αξιοποίησε δεδομένα από το 1974 έως το 2018 από εθνικά αρχεία σε 4 χώρες (Μ. Βρετανία, ΗΠΑ, Καναδά, Νορβηγία) σε περίπου 1.480.000 άτομα (καπνιστές, πρώην καπνιστές και μη-καπνιστές). Σε σύνολο 122.697 θανάτων βρέθηκε ότι το κάπνισμα βραχύνει τη ζωή κατά 12-13 χρόνια (καπνιστές έναντι μη-καπνιστών). Πρώην καπνιστές εμφάνιζαν χαμηλότερο κίνδυνο συγκριτικά με τους καπνιστές (30% αύξηση του κινδύνου θανάτου συγκριτικά με μη-καπνιστές), με ευνοική επίδραση στη βραχυπρόθεσμη (3ετή) θνητότητα, ιδιαίτερα σε ηλικίες <40 ετών. Η διακοπή του καπνίσματος σε οποιαδήποτε ηλικία είχε θετική επίδραση στην επιβίωση ενάντι ατόμων που συνεχίζουν το κάπνισμα, με κέρδος περίπου 5 χρόνια ζωής για την 3ετή διακοπή και περίπου 10 χρόνια ζωής (παρόμοιο με μη-καπνιστές) για τη 10ετή διακοπή. Συμπερασματικά, η διακοπή του καπνίσματος, ιδιαίτερα στις νεαρές ηλικίες, σχετίζεται με μείωση της θνητότητας από νεοπλασματικά, αγγειακά και αναπνευστικά νπσήματα.

(Cho ER, Brill IK, Gram IT, et al. NEJM Evid. 2024;3:EVIDoa2300272)

Μειώνει η χορήγηση Ω-3 λιπαρών οξέων τον καρδιαγγειακό κίνδυνο σε ασθενείς μετά από οξύ καρδιακό επεισόδιο?

Η μελέτη REDUCE-IT τυχαιοποίησε ασθενείς υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου με αυξημένα τριγλυκερίδια παρά την υπολιπιδαιμική αγωγή σε χορήγηση Ω-3 λιπαρών οξέων (4 g Icosapent Ethyl, IPE ημερησίως) ημερησίως. Έδειξε σημαντικό καρδιαγγειακό όφελος, αλλά με αύξηση του κινδύνου εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής και αιμορραγιών συγκριτικά με το εικονικό φάρμακο. Στην παρούσα post hoc ανάλυση εντοπίστηκαν 840 ασθενείς με πρόσφατο (<12 μήνες) οξύ στεφανιαίο σύνδρομο (ΟΣΣ) και συγκρίθηκαν με τους υπόλοιπους συμμετέχοντες. Βρέθηκε ότι οι συμμετέχοντες με πρόσφατο ΟΣΣ εμφάνιζαν μείωση του κινδύνου εμφάνισης του πρωταρχικού τελικού σημείου κατά 37% και μείωση του απόλυτου κινδύνου κατά 9,3%, ποσοστό μεγαλύτερο συγκριτικά με τους υπόλοιπους υψηλού κινδύνου συμμετέχοντες στη μελέτη (μείωση κατά 22% και 4,7% αντίστοιχα). Το ποσοστό ασθενών που εμφάνισε κολπική μαρμαρυγή/κολπικό πτερυγισμό ήταν μεγαλύτερο στους ασθενείς που έλαβαν ΙΡΕ συγκριτικά με το εικονικό φάρμακο, χωρίς όμως να καταγραφεί αύξηση στην εμφάνιση ισχαιμικών ΑΕΕ. Δεν καταγράφηκε στατιστικά σημαντική διαφορά σε επεισόδια αιμορραγίας, ακόμη και με τη λήψη διπλής αντιαιμοπεταλιακής αγωγής.Οι ερευνητές καταλήγουν ότι η χορήγηση ΙΡΕ σε ασθενείς πολύ υψηλού κινδύνου μετά από πρόσφατο ΟΣΣ οδηγεί σε σημαντική μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου χωρίς αυξημένο κίνδυνο αιμορραγιών.

(Sayah N, Bhatt DL, Miller M, et al. Eur Heart J.  2024:ehad889)

Μπορεί να χορηγηθεί η αλιροκουμάμπη σε παιδιά με οικογενή υπερχοληστερολαιμία?

Πολλά παιδιά με ετερόζυγο οικογενή υπερχοληστερολαιμία (HeFH) αδυνατούν να πετύχουν το στόχο για την LDL-χολ παρά τη χορήγηση στατινών. Στην παρούσα μελέτη αξιολογήθηκε η αποτελεσματικότητα της αλιροκουμάμπης σε παιδιατρικό πληθυσμό. Συμμετείχαν 153 παιδιά ηλικίας 8 έως 17 ετών με επίπεδα LDL-χολ >130 mg/dL παρά τη λήψη υπολιπιδαιμικής αγωγής που τυχαιοποιήθηκαν 2:1 σε υποδόρια αλιροκουμάμπη ή σε εικονικό φάρμακο. Η δόση της αλιροκουμάμπης ήταν ανάλογη του σωματικού βάρους των συμμετεχόντων, χορηγήθηκε ανά 2 ή ανά 4 εβδομάδες και τιτλοποιήθηκε τη 12η εβδομάδα θεραπείας αναλόγως αποτελεσματικότητας στην ελάττωση της LDL-χολ. Μετά από 24 εβδομάδες θεραπείας η αλιροκουμάμπη φάνηκε περισσότερο αποτελεσματική από το εικονικό φάρμακο (ελάττωση της LDL-χολ κατά 43,3% σε χορήγηση ανά 2 εβδομάδες και κατά 33,8% σε μηνιαία χορήγηση). Δύο παιδιά διέκοψαν την αγωγή λόγω ανεπιθύμητων ενεργειών. Οι ερευνητές καταλήγουν ότι η χορήγηση αλιροκουμάμπης είναι αποτελεσματική και καλά ανεκτή για χορήγηση σε παιδιά με HeFH.

(Santos RD, Wiegman A, Caprio S, et al. JAMA Pediatr. 2024:e236477)

Σχετίζεται η λιποπρωτεΐνη (α) με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο ανεξάρτητα από τη φλεγμονή?

Η λιποπρωτεΐνη (α) [Lp(a)] αποτελεί πιθανώς έναν αιτιολογικό παράγοντα εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου, εντούτοις, υπάρχουν αντικρουόμενα στοιχεία σχετικά με την αθηρογόνο δράση της μόνο επί παρουσίας φλεγμονής. Στη μελέτη αυτή αξιοποιήθηκαν δεδομένα από την UK Biobank, καθώς και από τις μελέτες FOURIER (TIMI 59) και SAVOR-TIMI 53, σε ασθενείς που υπήρχαν στοιχεία σχετικά με τα αρχικά επίπεδα της Lp(a) και hs-CRP. Τελικό σημείο της μελέτης ήταν η εμφάνιση μειζόνων καρδιαγγειακών επεισοδίων και περιφερικής αρτηριοπάθειας. Στους συμμετέχοντες της UK Biobank ποσοστό 35% είχε επίπεδα hs-CRP ≥2mg/L. Η ανάλυση έδειξε ότι κάθε αύξηση της Lp(a) κατά 50 nmol/L συνδεόταν με αύξηση του καρδιαγγειακού κινδύνου κατά 5% ανεξάρτητα από τα επίπεδα της hs-CRP. Στους συμμετέχοντες στις τυχαιοποιημένες μελέτες FOURIER και SAVOR-TIMI 53, ποσοστό 48% είχε αυξημένα επίπεδα φλεγμονής, εντούτοις η αύξηση των επιπέδων της Lp(a) σχετιζόταν με αύξηση του κινδύνου ανεξάρτητα από τα επίπεδα της hs-CRP. Οι συγγραφείς διαπιστώνουν ότι αυξημένα επίπεδα της Lp(a) σχετίζονται με αύξηση του καρδιαγγειακού κινδύνου ανεξάρτητα από την παρουσία φλεγμονής τόσο στην πρωτογενή όσο και στη δευτερογενή πρόληψη.

(Small AM, Pournamdari A, Melloni GEM, et al.JAMA Cardiol. 2024:e235605)

Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα της ΕΕΛΙΑ:  www.eelia.gr