Επιμέλεια:

Χ. Μιχαλακέας, Καρδιολόγος,
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών,
Επιστημονικός Συνεργάτης Β' Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής,
Π.Γ.Ν.«Αττικόν»

Λ. Ραλλίδης, Καθηγητής Καρδιολογίας,
Β΄ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική,
Π.Γ.Ν. «Αττικόν»

Συνδυαστική θεραπεία ριβαροξαμπάνης – ασπιρίνης και θνητότητα σε πάσχοντες από χρόνια αθηροσκληρωτική νόσο

Στη μελέτη COMPASS η χορήγηση συνδυαστικής θεραπείας με 2,5 mg ριβαροξαμπάνης δις ημερησίως και 100 mg ασπιρίνης σε πάσχοντες από χρόνια στεφανιαία νόσο (ΣΝ) ή περιφερική αρτηριακή νόσο (ΠΑΝ) έδειξε όφελος στην ελάττωση των καρδιαγγειακών επεισοδίων έναντι μονοθεραπείας με ασπιρίνη. Στην παρούσα ανάλυση αξιολογήθηκε η επίδραση της θεραπείας στη θνητότητα 18.278 συμμετεχόντων στη μελέτη που τυχαιοποιήθηκαν σε συνδυαστική θεραπεία ή μονοθεραπεία με ασπιρίνη και εικονικό φάρμακο. Σε διάμεση διάρκεια παρακολούθησης 23 μηνών καταγράφηκαν 313 θάνατοι στην ομάδα της συνδυαστικής αγωγής έναντι 378 στην ομάδα της μονοθεραπείας με ασπιρίνη. Η χορήγηση συνδυαστικής θεραπείας συνδέθηκε με ελάττωση των καρδιαγγειακών θανάτων κατά 22%. Καταγράφηκαν χαμηλότερα ποσοστά θανάτου μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, επεμβάσεις επαναιμάτωσης, αιφνιδίου θανάτου και άλλων καρδιαγγειακής αιτιολογίας θανάτων, αλλά όχι σε θανάτους μη-καρδιαγγειακής αιτιολογίας. Ασθενείς με περισσότερους παράγοντες κινδύνου είχαν μεγαλύτερο καρδιαγγειακό όφελος από τη διπλή θεραπεία. Συμπερασματικά, ασθενείς με χρόνια ΣΝ ή ΠΑΝ εμφανίζουν όφελος στην καρδιαγγειακή θνητότητα στη διετία με χορήγηση ασπιρίνης και ριβαροξαμπάνης σε χαμηλή δόση έναντι μονής αντιαιμοπεταλιακής θεραπείας με ασπιρίνη.

(Eikelboom JW, Bhatt DL, Fox KAA, et al. J Am Coll Cardiol. 2021;78:14-23)

Στατίνες στην πρωτογενή καρδιαγγειακή πρόληψη σε ηλικιωμένα άτομα

Στην παρούσα ανάλυση συμπεριλήφθηκαν δεδομένα από 81.729 άτομα από το εθνικό αρχείο ασφάλισης ηλικιωμένων ατόμων της Κορέας. Οι συμμετέχοντες ήταν ηλικίας ≥ 75 ετών δεν ελάμβαναν στατίνη και δεν είχαν ιστορικό κλινικά έκδηλης αθηροσκληρωτικής καρδιαγγειακής νόσου. Σε περίοδο παρακολούθησης 8ετίας 3.670 συμμετέχοντες ξεκίνησαν τη λήψη θεραπείας με στατίνη και συγκρίθηκαν σε αναλογία 1:2 με άτομα που δεν έλαβαν στατίνη. Βρέθηκε ότι η εμφάνιση καρδιαγγειακού θανάτου ήταν κατά 66% λιγότερο συχνή σε συμμετέχοντες που έλαβαν θεραπεία με στατίνη έναντι αυτών που δεν έλαβαν αγωγή, ανεξάρτητα από την παρουσία σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ). Οι διαβητικοί ασθενείς εμφάνισαν επιπλέον ελάττωση στην εμφάνιση ισχαιμικού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 25%. Η παρουσία αρτηριακής υπέρτασης ήταν σημαντικός κλινικός παράγοντας κλινικού οφέλους από τη χορήγηση στατίνης στον υπό μελέτη πληθυσμό. Οι συγγραφείς καταλήγουν ότι η καρδιαγγειακή θνητότητα ελαττώνεται σημαντικά με χορήγηση στατίνης σε ηλικιωμένα άτομα χωρίς κλινικά έκδηλη καρδιαγγειακή νόσο, και το κλινικό όφελος είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτο σε πάσχοντες από ΣΔ.

(Cho Y, Jeong Y, Seo DH, et al.   Atherosclerosis.   2021;328:92-99)

Αποτελεσματικότητα και ασφάλεια της κολχικίνης σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο

Πρόσφατες τυχαιοποιημένες μελέτες καταδεικνύουν κλινικό όφελος από τη χορήγηση χαμηλής δόσης κολχικίνης σε πάσχοντες από οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου (ΕΜ) ή χρόνια στεφανιαία νόσο (ΣΝ). Στην παρούσα μετα-ανάλυση αξιολογήθηκαν δεδομένα από 11.816 συμμετέχοντες σε 5 τυχαιοποιημένες μελέτες με στόχο τη συσχέτιση της μακροπρόθεσμης χορήγησης κολχικίνης με την εμφάνιση καρδιαγγειακών επεισοδίων [ΕΜ, ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (ΑΕΕ), καρδιαγγειακός θάνατος]. Βρέθηκε ότι η λήψη χαμηλής δόσης κολχικίνης οδήγησε σε ελάττωση της εμφάνισης του πρωταρχικού τελικού σημείου κατά 25%, του ΕΜ κατά 22%, του ισχαιμικού ΑΕΕ κατά 46% και των επεμβάσεων επαναγγείωσης στεφανιαίων κατά 23%. Δε βρέθηκε διαφορά στη συνολική θνητότητα, αν και καταγράφηκε χαμηλότερη επίπτωση καρδιαγγειακών θανάτων έναντι αυξημένης επίπτωσης θανάτων μη-καρδιαγγειακής αιτιολογίας.  Οι ερευνητές συμπεραίνουν ότι η χορήγηση κολχικίνης οδηγεί σε ελάττωση της εμφάνισης ΕΜ, ισχαιμικού ΑΕΕ και επεμβάσεων επαναγγείωσης σε ένα ευρύ φάσμα ασθενών με ΣΝ.

(Fiolet ATL, Opstal TSJ, Mosterd A, et al. Eur Heart J.  2021;42:2765-2775)

Χρησιμότητα του σκορ ασβεστίου για την καθοδήγηση της ανάγκης θεραπείας με στατίνη

(Patel J, Pallazola VA, Dudum R, et al. JAMA Cardiol. 2021;e212321. doi: 10.1001/jamacardio.2021.2321. Online ahead of print)

Διαχρονική εξέλιξη της κατανάλωσης υπολιπιδαιμικών φαρμάκων σε 83 χώρες

Τα υπολιπιδαιμικά φάρμακα χρησιμοποιούνται σε ευρεία κλίμακα για την ελάττωση των επιπέδων των λιπιδίων με στόχο την πρόληψη των καρδιαγγειακών επεισοδίων. Η παρούσα μελέτη αξιολόγησε στοιχεία από το πολυεθνικό σύστημα IQVIA με στόχο να απεικονίσει την τάση της κατανάλωσης υπολιπιδαιμικών φαρμάκων σε παγκόσμια βάση σε μια δεκαετία, και παράλληλα αξιοποίησε δεδομένα από μελέτες για τη συσχέτιση με τα επίπεδα της non-HDL-χολ του πληθυσμού. Βάσει αυτών των στοιχείων, από το 2008 έως το 2018 διαπιστώθηκε αύξηση της κατανάλωσης υπολιπιδαιμικών φαρμάκων από 7.468 σε 11.197 μονάδες ανά 1000 κατοίκους/έτος. Η Ελλάδα συγκαταλέγεται ανάμεσα στις χώρες με τη μεγαλύτερη κατανάλωση (39.827 μονάδες/1000 κατοίκους το 2008) με σταθερή αύξηση μέχρι το 2018. Οι στατίνες ήταν τα υπολιπιδαιμικά φάρμακα με τη μεγαλύτερη κατανάλωση συνολικά. Την τελευταία πενταετία (2013-2018) η συνολική αύξηση στην κατανάλωση στατινών ήταν 3,99%, εζετιμίμπης 4,01% και αναστολέων της PCSK9 104,47%. Τα στοιχεία για την ελάττωση των λιπιδίων του εκάστοτε πληθυσμού είναι περιορισμένα, αλλά υποστηρίζουν μεγαλύτερη μέση μείωση της non-HDL-χολ σε χώρες με μεγαλύτερη κατανάλωση υπολιπιδαιμικών φαρμάκων. Συμπερασματικά, η πρόσβαση ασθενών στα υπολιπιδαιμικά φάρμακα, ιδιαίτερα στις στατίνες, έχει βελτιωθεί από το 2008 σε παγκόσμια κλίμακα.

(Blais JE, Wei Y, Yap KKW, et al. Atherosclerosis. 2021;328:44-51)

Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα της ΕΕΛΙΑ:  www.eelia.gr